Qamhina kayta muñani de Wendy Palomino (Kusi Anka)


Agradezco a la Cátedra de Lengua Quechua de la Facultad de Letras Ciencias Humanas  que me ha autorizado la publicación del poema ganador del Concurso de Poesía Quechua "Katatay” 2017. Kusi Anka, resultó una joven estudiante de la UARM a quien conocí el año  pasado. Una apasionada estudiosa, que desde su cultura  afianza las de los otros y ahora aprende la lengua de la enseñanza en educación intercultural bilingüe.  Se trata de Wendy Palomino, que antañó trabajaban con sus padres en las tierras de ayacuchanas, en Lluqllasqa. He aqui el poema ganador.   

QAMHINA  KAYTA MUÑANI

Ama ñuqahina kaychu wawallay mamayqa niwarqan,
mana pipas maqasunaykipaq,
mana pipas yawarta usuchisunaykipaq.


Waqaspaymi kutichirqani: ama chayta niwaychu mamallay!
qamhina kayta munani, mana llapan maqaykuna urmachiwanankupaq,
wañuypa patanpiña kachkaspayña sayarinaypaq,
yawartapas usuchimuwaptinku,
mana qaparisaqchu, mana mancharikusaqchu,
aswan paykuna yawarniyta qawarinankuta munaywan, ukuyta riqsinankupaq.


Ama ñuqahina kaychu wawallay mamayqa niwarqan,
mana chakrapi purinaykipaq chakichaykipas tukunankama,
mana qipiykunata qipispa pampata qawanaykipaq.

Waqaspaymi kutichirqani: ama chayta niwaychu mamallay!
qamhina kayta munani, tukuy maypipas runa simiyta tarpuspay purinaypaq,
qamhina kayta munani, tukuy llakiykunata qipispa aswan hanayta
qawarinaypaq,
chakraykipi aswan tiyayman, chaypi aylluyta qispirichiyman, imanasqa,
chaypi qispiriyniyta tarini, maypi puriptiypas, mana pipas imatapas
niwanmanchu.

Ama ñuqahina kaychu wawallay, mamayqa niwarqan,
mana ñawiyuq, mana simiyuq kanaykipaq,
mana tullpapi qusñita mikunaykipaq.

Waqaspaymi kutichirqani: ama chayta niwaychu mamallay!
rimayniykikunaraykum sunquyqa kirisqa kachkan,
qamrayku mamallay, kunan allin warmi kani,
qamrayku mamallay, ñanniyta qispichkani,
qamrayku mamallay, kallpawan kawsani,
qamrayku mamallay, kuyayta yachani.

Kaypichu tukun? kachkanraqmi pacha rimanaypaq,
hamutamuy mamallay, qamhina kayta munani:
warmi chaskahina ñawiyuq,
warmi ichuhina chukchayuq,
warmi sarahina kiruyuq,
warmi rumihina makiyuq,
warmi intihina sunquyuq.
¡Qamhina kayta munani!


Kusi Anka

Breve autorretrato: Mi nombre es Wendy Milady Bellido Palomino, estudiante de Educación Intercultural Bilingüe Inicial en la Universidad Antonio Ruiz de Montoya. Nací en el departamento de Ayacucho, provincia Huamanga el 31 de julio del 1997. Hago poesía porque a través de ella puedo liberarme y expresar todo lo que he vivido.

No hay comentarios.: