Cuatro poemas quechuas de Yuly Tacas

Qichwa warmicham kani. Ñuqaqa Lima llaqtapi paqarirqani  manchakuy sasachakuy wata kasqanrayku. Waranqa isqun pachak pusaq chunka pusaqniyuq watapi, iskay chunka iskayniyuq aymuray killapim paqarirqani; ichaqa taqsaymantaraq qichwata uyarirqani taytaykunamanta chaynalla sasachakuy tukuptin llaqtaykunaman kutispaykum aswan allinta qichwa simita tuqyachirqani. Chaymanta pacha ñam sipaschaña kaptiy kutimanta Limaman hamurqaniku Literaturata Universidad Nacional de San Marcos hatun wasipi yachapakunaypaq. Kunam punchawkunapi ñam yachapakuyniyta tukuspañam Kallpa: Revista de Arte y Cultura nisqapi umalliq kani.

WIÑAYPAQ

Ñawiykipim musuq punchaw llipipiyachkam
Sunqu ruruykipim allin kawsay tikarichkam
Llantukunata manchachispa, chinkachispa
Wiñaypaq.

Makiykipim pillpintupa rapran mastarikum
Musquyniykita musuqmanta illarispa
Ñanniykita kallparichispa, hatarichispa
Wiñaypaq.

Chakiykipim chaki wayqu huntarimuspa
Allin kawsayniykita aswanta mirachispa
Uku pachamanta qispirichispa
wiñaypaq
k
a
n
q
a

QUYLLURCHA

Urqu altumpi quyllurhina kanchariq
ama miski simiykiwan sunquyta puñuchiychu
ama takiykiwan karu urqukanaman apawaychu
ama puni asuykamuychu

Urqu altumpi quyllurhina kanchariq
upatukuspa asuykamurqanki
ñawsatukuspa hamurqanki
runapa llaqtankunaman apayta munawaspayki

Urqu altumpi quyllurhina kanchariq
qamraykum aylluyta saqirqani
qamraykum llaqtayta saqispay purirqani
ñawsahina, upahina
wañuytapas ranra ñanpi tarikurqani.



CHAWPI ÑANPI

Rumi saywa, sumaq pirqa
qamllatam wayramanta
chirimanta,rupaymanta
Hampatu ukunpi uyqakurqayki.

Ruwasqay pirqacha
chikiqara pisquta, ama samachiychu
urqukuna kañariptinpas
allquyniy awllaptinpas.

Pirqakusqay rumicha
chiqnikuqniy runa rimaptinpas
Ama puni tuñiykamuychu


WAKLLAY QASA

YANA puyu, YANA puyucha
chinkaq llakiykunata
imanasqam apamunki

PIÑA PIÑACHA wayra
imanasqan muyu muyurispa
qaqa pataman astawachkanki

YANA puyu, PIÑA wayra
mana taytayuq kaspaychu
mana imayniyuq  kaptiychu
kaynata ñakachiwachkankichik




 Yuly Taca Salcedo, pertenece a esa estirpe de poetas sanmarquinas (Dida Aguirre, Olivia Reginaldo), que han hecho de su condición quechua una devoción: divulgadora de la cultura andina, profesora de quechua,  compartió la fundación de la revista Atuqpa chupan, actualmente directora de Kallpa. Su poesía tiene la sencillez lúcida de la forma, aunque tensa en su tramado, entre el ser quechua y el ser quechua que ahora tránsita por la urbe.